Archive for 2015

Home Archive for 2015

Hoşgörü, adalet ve sevginin, kısacası ışığın dini olan Manizm ile birlikte, yeniden herkese merhaba. Semerkant yazıtıyla başlayan Amin Maalouf serüvenim, yazarın kaleminden dökülen bir başka enfes yapıtla devam ediyor. Işık Bahçeleri, Amin Maalouf'un, Beyrut doğumlu, kitaplarını Fransızca yazan Lübnanlı bir yazar olarak kaleme aldığı, belki de diğer eserlerine oranla kendi yaşamından çok daha fazla iz taşıyan, harikulade bir baş yapıt.

Yapı Kredi Yayınları'nın saman kokan sayfalara, 238 yaprakla hece hece işlediği bu eser, tas tamam olmuş. Sözcüklerin birbirine uyumu adeta eşsiz bir ahenk yakalayarak, egzotik bir dansın çekiciliğini sunuyor sizlere. Akıcı bir dile sahip olan bu eser, Saadet Özen'in ustaca çevirisi ile dilimize kazandırılarak okuyuculara sunuluyor. Okuyun ve lütfen okunmasını da öğütleyin. Hoşgörülü, adaletli ve sevgi dolu bir dini, hiç olmadığı kadar fazla bir istekle aramamız gerekmiyor mu sizce de? Bence öyle! Hem de her zamankinden daha fazla aranması gereken bir istekle...

Mani, babası Patting tarafından, yoğun din baskısı sebebi ile terk edilmiş bir yetim çocuk olarak dünyaya gelir. Doğuştan soylu bir geleneğe ait olsa dahi Mani hayata, babasının dünyevi tüm aidiyetlerinden, buna hamile olan karısı da dahil olmak üzere, elini eteğini çekerek, ardına bakmaksızın kaçması neticesinde, buruk bir hüzünle gözlerini açar. Baba Patting kendisinin de üyesi olduğu, Beyaz Giysililer denilen tarikatına almak üzere, oğlunu bir kez daha ailesinden koparıp alacaktır.

Zamanını Beyaz Giysililerin hurma bahçesinde okuyarak geçiren Mani, kendine dere kenarında yarattığı gizli bahçesi ile hayata bakış açısını şekillendirmeye çalışır. Dış görünüşü itibari ile uysal bir izlenim yaratan Mani, aslında isyankar bir ruha sahiptir. Bedensel ve fiziksel zayıflıklarına rağmen, ilgiyi ve hoşgörüyü üzerine çekmeyi kolaylıkla başaran Mani, kendi iç sesi ile de bu bahçede tanışır. Kendi kendine yaptığı diyaloglarını, ikizimle konuştum, diyerek duyuran Mani, 24 yaşında hurma bahçelerini terk ederek öğretilerini, tanrısal ikizinin kendisine ilettiği dini düşüncelerini yayma yolunu seçer. Kendi müritleri arasına ilk katılan ise çocukluk arkadaşı, kader ortağı olan Malchos'tur. Ardından hiç beklenmedik bir olay gerçekleşir ve Mani'nin önünde, dizlerinin üzerine çöker Patting. Yaptığı hatalarının farkına vardığını ve oğlunun öğretilerini izlemek istediğini haykırır. Fakat Mani, sonsuz hoşgörüsüne rağmen, babasını ve ak giysililere katılmak için ailesini, kendi eşini ve oğlunu terk etmesini, asla bağışlamayacaktır.

Mani hayatının tamamını, yer yüzündeki tüm dinlerin ortak özelliklerinin; iyilik, hoşgörü ve sevgi olduğunu öğütleyerek, temel bir eksende birleştirmek çabası ile geçirir. Dönemin büyük imparatoru Şapur'un kızını kurtarması ile hayatı bir anda hiç beklemediği kadar engebeli bir yola giren Mani, kendisini entrikalar, kirli politikalar ve ihanetlerle çevrili bir keşmekeşin içerisinde, saray hayatının tam da orta yerinde bulur. Hayatının son anlarına kadar doğru olan yoldan şaşmamakta ısrar eden Mani, müritlerinin de yardımıyla, ışık bahçeleri öğretisini, dünyanın dört bucağına yaymayı hedefler. Mani'nin çığlığı, neden başarıya ulaşamaz? Neden ulaşamayacaktır asla? Bu ve buna benzer daha bir çok önemli sorunun cevabını, yazar Amin Maalouf eşsiz diliyle, bizler adına kitabında özetler. Maalouf'un kendi hayatından kesitlere de yer verdiği eseri, göçebelik, uyumsuzluk, bir türlü kabul göremeyen yurtsuzluk vurgusu ile toprak özlemi de derinden gelen bir duygusallıkla işlenmektedir. Ne söylenebilir daha fazla; okuyun ve lütfen okutun!

Uzun bir aradan sonra, hem de çok uzun süren roman derlemelerinin ardından, kuramsal bir kitap ile karşınızdayım. Aslında, eserimiz içerisinde öyle ağır bir kuram da barındırmıyor hani. Ama yine de, kuram, kuramdır derler. İletişim araştırmaları ile ilgilenenlerin yakından takip ettiği ve aslında, düzeltiyorum, günümüz iletişim çağında sosyal medya ağlarına bağlanan tüm bireylerin de önemle ilgi göstermesi gereken, oldukça can alıcı bir nokta üzerine derlenmiş, harikulade bir eserden bahsediyorum: David Lyon ve Zygmunt Bauman'dan Akışkan Gözetim! Gözetim toplumları üzerine yazılmış olan en sade ve en anlaşılır çalışmalardan birisi.

Ayrıntı Yayınları tarafından dilimize Elçin Yılmaz'ın çevirisi ile kazandırılan eser, toplamda 154 sayfa sürüyor. İncecik bir çalışma, keşke daha da sürseydi ya... Saman kağıda basılarak, oldukça akıcı bir dil ile kaleme alınmış olan bu eser, mutlaka okunmalı. Doğrusu, kuramsal bir çalışma adı altında dilimize dolanmış olsa dahi, eserin dili o kadar güzel akıp gidiyor ki, arada kaynak yapan teknik terimlerin dahi farkına varmıyorsunuz. O derece başarılı bir kitap! Ve dahası, kitabın konusu, sosyal medya ağlarının büyük biraderlere sağladığı akışkan gözetim faaliyetleri. Yani, facebook, twitter, instagram, whatsapp'tan tutunda, mobil ağların yanı sıra web üzerinden yaptığınız tüm faaliyetleri kayıt altına alan bu kurumlara ve devletlere, sizce güvenebilir miyiz?

Bu ve buna benzer daha bir çok can alıcı sorunun cevabını arayan kitap, Polonyalı filozof ve kuramcı Zygmunt Bauman ile gözetim toplumu üzerine çalışmaları ile dikkat çeken sosyolog David Lyon arasında geçen yazışmaları barındırıyor. Doğrusu, akademik çevrelerde tüm dikkatleri üzerine çeken bu eserin, iletişim çalışmaları ile ilgilensin ya da ilgilenmesin tüm gençlerin okuması gerektiğine inanıyorum. Sosyal ağlara bağlandığımız andan itibaren, devletler ve özel kurumlar tarafından hangi bilgilerin ne amaçla kullanıldığına dair oldukça yararlı bilgiler barındırıyor bu kitap. Okuyun, okutun; kısa sürmesinin dışında, hiç bir eksiği de yok!

Yazımın hemen başında itiraf etmeliyim. Öyle kolay kolay anlaşılabilecek kitaplar değiller. Büyük bir istekle başlamış olsam dahi, temel fizik kuramlarına tam anlamıyla hakim olmamam sebebi ile Mr. Hawking'i zaman zaman, artık bu da her ne demek ise, anlamakta zorlandığımı itiraf etmeliyim. Fakat öylesine inanılmaz iki kitapla karşınızdayım ki, sizler de kabul edeceksiniz ki, inanın, okumak zorundasınız...

İlk kez 1988 yılında Prof. Stephen Hawking tarafından yayınlanan Zamanın Kısa Tarihi, Alfa Bilim Yayınları tarafından basılarak güncellenmiş baskıdan yeni çevirisi ile elime ulaştı. Toplamda 242 sayfa süren bu enfes popüler bilim kitabı, zaman hakkında bilmemiz gereken bütün gizli saklı kalmış sırları önünüze sermekte hiç de aceleci davranmıyor. Mr. Hawking'in espirili dili ile adım atacağınız teorik fizik dünyası ve zamana dair tüm kuramlar, önemli bütün ayrıntıları ile bu kitapta karşınıza çıkıyor.

Bir devam kitabı olarak ele alınan ve Zamanın Kısa Tarihi'nin sadeleştirilmiş ve dilinde biraz daha basitleştirilmiş versiyonu olarak nitelendirebileceğimiz Ceviz Kabuğundaki Evren, ilk olarak 2001 yılında basıldı. Yine Alfa Bilim Yayınları tarafından basılarak dilimize kazandırılan bu eser, 208 sayfada bizleri büyülemeyi başarıyor. Açıklayıcı diyagramlar ve görsel ögelerle desteklenerek genişletilen kitabın asıl başarısı ise baskı kalitesinin bir hayli yüksek olması.

Kozmologlar başta olmak üzere, evren bilimi ile ilgilenen bütün teorik fizikçilerin ilk sordukları sorulardan birisi de belkide budur: Zaman, Evren ve en önemlisi biz neyiz ve nereden geldik, nereye gidiyoruz? Zamanın Kısa Tarihi'nde, zaman kavramını yakın perspektiften incelemeye alan Mr. Hawking, Ceviz Kabuğundaki Evren adlı eserinde ise daha geniş bir bakış açısı kazanarak, kozmoloji üzerine odaklanıyor. Oldukça ağır ve kuramsal kitaplar olmalarına rağmen, ilgi duyan bütün okurların kendilerine dair bir şeyler bulabileceğinden de oldukça eminim.

İçerisinde yaşamakta olduğumuz zaman kavramından tutun da, evren hakkındaki dudak uçuklatan akıl almaz teoriler ve kara deliklere kadar büyüleyici bir dünyanın kapılarını bizler adına aralayan Prof. Stephen Hawking'in önünde saygı ile eğilmeyi de, kendime bir borç bilirim.

Adam Fawer ile ilk kez Olasılıksız adlı kitabını okuduğum sırada tanışmıştım. Ve abartmıyorum, gerçekten de olağanüstü bir yazar kendisi. Kitabım henüz kendi emin ellerime dönmemiş olduğu için Olasılıksız'ı tanıtamıyorum belki de ama, Empati'nin de ondan aşağı kalır yanı yok. Bunu da bilmenizi isterim... Gnostizm, Empati ve Sineztezi gibi bilimin uç noktalarında seyreden konuları eksenine alan yazar, adeta eserlerinde Tanrıya karşı meydan okuyor! Belki de ben fazlası ile iddialı bir okuma örneği sergiliyorum ama yine de, itiraf etmeli; Adam Fawer'ın teorisi, neden Tanrılar olduğunuzu bilmezden gelmekte bu kadar da ısrarcısınız der gibi. Gerçekten de neden dersiniz?

April Yayınları tarafından Murat Kayı'nın çevirisi ile dilimizi kazandırılına bu harika eser toplamda 639 sayfalık olağanüstü bir maceranın kapılarını sizler adına aralıyor. İlk kez 2008 yılında basımı gerçekleştirilen eser, tek kelime ile muazzam. Saman kağıda, oldukça büyük puntolu karakter kodlaması ile basılan eser uzunluğu ile sakın gözünüzü korkutmasın. Yazarın bilimi, gündelik hayatın içerisindeki olgularla birlikte harmanlayarak son şeklini verdiği akıcı dili sayesinde, oldukça kısa bir sürede bitip gidiyor. Öyle ki zaman zaman okuma hızınızı düşürmek isteyeceksiniz. Böylece bu harika kitaptan biraz daha fazla keyif alabilmeniz de mümkün olabilsin.

"Yaşamınızın kontrolü sizde değil! Öyle olduğunu düşünebilirsiniz, ama yanılıyorsunuz. Elbette ki kendi kararlarınızı kendiniz vermekte özgürsünüz. Bu kitabı kapatabilirsiniz. O sandalyede oturmaya devam edebilirsiniz. Ya da gözlerinizi oymak gibi çılgınca bir şey yapabilirsiniz. Ne isterseniz yapabilirsiniz. Ama sorun şurada: Ne isteyeceğinizi kontrol edemezsiniz. Her davranışınızı önceden belirleyen arzularınız ruhunuzun o kadar derinlerine işlemiştir ki, onlara dikkat bile etmezsiniz. Ve bu da sizi mükemmel bir köle yapar. Bu nedenle, hayatınızı yaşamaya devam edin. Ne isterseniz yapın. Sadece 'isteklerinizin' tümüyle sizin kontrolünüzde olmadığı gerçeği üzerine kafanızı çok fazla yormamaya çalışın."

Eserin arka kapağından bizleri karşılayan tanıtım bülteni işte bu! Gerçekten de dört dörtlük bir anlatım ile kitabın kısa ve öz bir izdüşümünü sizler adına belirtiyor. Gerçekten de yaşamınızın kontrolü sizde mi? Elijah Glass ve Winter Zhi adlı iki empatın başından geçen hikayelerin ana merkezinde oturduğu bu kitabı anlatabilmek oldukça zorlayıcı. Özgün bir düşünce yapısı ile bu olağanüstü dünyanın varlığını kabul edebileceğinize inanıyor musunuz? Eğer cevabınız evet ise hiç zaman kaybetmeyin. Ve empatların bu zorlayıcı ama aynı zamanda harikalarla dolu Tanrısal dünyasına adımınızı gecikmeden atın!

Kolombiyalı yazar Gabriel García Márquez'in 1967 yılında Meksika'ya ilk gidişinde kaleme aldığı Yüzyıllık Yalnızlık adlı baş yapıtı ile karşınızdayım yeniden. Büyülü bir dili var eserin. Yazarının enfes dokunuşları ile hayat bulan tatlı mı tatlı tasfirleri ile adeta kitabın içerisinden okuyucusuna uzanıyor karakterler, olaylar, büyülü şehir Macondo'nun tozlu tarihi dokusu ve daha bunlar gibi yüzlercesi... Kitabın ayrıcalıkları saymakla bitmiyor elbet. Başlarda biraz sıkıcı gelebiliyor ama olaylar ilerledikçe, yazarımız daha da detaylandırdıkça bu büyülü ormanı, elinizden düşüremiyorsunuz bu farklı, garip, çarpık ama tatlı mı tatlı kitabı.

Can Yayınları tarafından piyasaya Seçkin Selvi'nin çevirisi ile sürülen yapıt, toplamda 464 sayfa sürecek olan büyülü bir dünyanın kapılarını sizler adına aralıyor. Anadili olan İspanyolca olarak ilk kez 1984 yılında basılan eser, oldukça akıcı bir dile sahip. Kabul etmeli, zaman zaman sıkıcı gelebiliyor bazı sayfalar. Fakat bu sayfaların acı tadını damaktan kazımakta da o kadar başarılı ki eserin geride kalan kısmı, adeta bu karamsarlık dolu sayfalar için teşekkür dahi edebilirsiniz eserin yazarına.

Eserin konusu Buendia ailesinin yüzyıllık yalnızlık hikayesi. Her şey basit bir sevda hikayesi ile başlıyor aslında. Zamanla dallanıp budaklanan bu kısır döngünün yalnızlık hikayesi ise Buendialar'ın hem kutsanması ve hem de lanetlenmesi aynı zamanda. Öfkeli şamatacılıkları, iri yarı olmalarının yanı sıra korkutucu güçleri ile Arcadiolar; içe kapanık, duygusal ve suskun olmaları ile mistik doğalarını yansıtan Aurelianolarla dolu bu eser. O kadar karmaşık bir soy ağacı var ki Buendialar'ın, yazar üşenmemiş ve kalkmış bu kafa karışıklığını gidermek adına, eserin başına ayrıntılı bir soy ağacı da eklemiş.

Olaylar Macondo adlı bir kasabada geçiyor. Bu büyülü ve kasvetli yalnızlık hikayesine tanıklık eden kadersiz kasaba, Jose Arcadio ve eşi Ursula tarafından kuruluyor. Aile soy ağacına hayat veren Arcadio ve Ursula, bu yalnızlıklar ailesinin içerisine sürükleneceği kasvetli hikayenin de bir yerde ana sorumlularıdır aslında. Her şey bir toz bulutu içerisinde yitip gidecek iken hayatları ve aileleri kurtaran anaç gücü kendi içerisinde bulan Ursula, bilginin ve dehanın delilikle bir araya gelmiş canlı kanıtı olan Jose Arcadio, bu tatlı hikayenin de merkez yerinde oturuyorlar.

Nobel Edebiyat Ödülü ile 1982 yılında mükafatlandırılan usta yazar Gabriel García Márquez'in kendi ağzından dökülen şu sözleri ise, eserini tüm tanıtım yazılarından çok daha iyi anlatıyor aslında:

"Yüzyıllık Yalnızlık'ı yazmaya başladığımda, çocukluğumda beni etkilemiş olan her şeyi edebiyat aracılığıyla aktarabileceğim bir yol bulmak istiyordum. Çok kasvetli kocaman bir evde, toprak yiyen bir kız kardeş, geleceği sezen bir büyükanne ve mutlulukla çılgınlık arasında ayrım gözetmeyen, adları birörnek bir yığın hısım akraba arasında geçen çocukluk günlerimi sanatsal bir dille ardımda bırakmaktı amacım. Yüzyıllık Yalnızlık'ı iki yıldan daha kısa bir sürede yazdım. Ama yazı makinemin başına oturmadan önce bu kitap hakkında düşünmek on beş, on altı yılımı aldı. Büyükannem, en acımasız şeyleri, kılını bile kıpırdatmadan, sanki yalnızca gördüğü şeylermiş gibi anlatırdı bana. Anlattığı öyküleri bu kadar değerli kılan şeyin, onun duygusuz tavrı ve imgelerindeki zenginlik olduğunu kavradım. Yüzyıllık Yalnızlık'ı büyükannemin işte bu yöntemini kullanarak yazdım. Bu romanı büyük bir dikkat ve keyifle okuyan, hiç şaşırmayan sıradan insanlar tanıdım. Şaşırmadılar, çünkü ben onlara hayatlarında yeni olan bir şey anlatmamıştım. Kitaplarımda gerçekliğe dayanmayan tek cümle bulamazsınız."

Fazla düşünmeye gerek yok derim. Alın, okuyun ve okutun! İnanın ki, okuyucuların her biri kendisinden illaki bir şeyler buluyor bu enfes romanda. Ben olmadım, eminim siz de olmayacaksınız bu kitabı okumaktan bin pişman...

İnsanın hayatına yön veren kitaplar vardır. Ve itiraf etmeliyim ki, Alexandre Dumas'ın 1844 yılında yazımını tamamladığı Monte Cristo Kontu'da benim için apayrı bir yere sahip, öylesi bir kitap işte! Fransızca olarak kaleme alınan kitap, Alexandre Dumas'ın baş yapıtlarından birisi olarak kabul edilir. Ve gerçekten de tek kelime ile bir baş yapıt...

Aysen Altınel'in çevirisi ile İthaki Yayınları tarafından piyasaya sürülen 944 sayfalık tam da dev bir yapıt bu kitap! Gerçekten de öyle; eser o kadar uzun bir serüveni anlatıyor ki, baskısı için boyutunun büyütülmesi, puntolarının ise daha da küçültülerek sayfa sayısının azaltılmaya çalışılması gerekmiş. Yaklaşık olarak 2 yılda 18 bölümlük bir seri olarak 1844 yılında yayımlanan bu kitabı okumak boynumuzun bir borcu olarak görülmeli.

George Bernard Shaw'ın Dumas için yazdığı şu satırları hatırlamakta da yarar görüyorum: "Dumas bir sanat zirvesiydi... Hiç kimse Dumas'ın romanları ve oyunlarından daha iyisini yapamadı, yapmadı ya da yapamayacak." Kitap tam bir şaheser. Okuyanlarını kurgu harikası olan bir dünyanın içerisine sürükleyerek gerçek hayatın keskin sınırlarının dışına taşımayı oldukça güzel bir şekilde başarıyor.

Kitabın baş kahramanı olan Edmond Dantes Firavun adlı bir ticaret gemisinin ikinci kaptanıdır. Geminin kaptanının hastalanarak ölmesi, yolculuk sırasında kaptanlık görevinin genç Edmond tarafından yürütülmesini sağlayacaktır. Görevin verdiği yük ve kaptanının son isteği ile o zamanlarda Elbe Adası'nda sürgünde olan Napolyon'a bir mektup ulaştıran Edmond'un aklında ki tek düşünce ise nişanlısı Mercedes'in kollarına kendisini bırakmaktır.

İşlerin kendi planladığı gibi gitmeyeceğini evine vardığında öğrenen Edmond, düğün günü bir iftira sonucu tutuklanarak İf Şatosu adı verilen denizin ortasındaki ıssız bir hapishaneye atılır. Burada tanıştığı eski soylu bir beyefendi olan Abbe Farya ile hayatını değiştirmek için planlarını hazırlamaya başlar. Şato'da 14 yıl geçiren Edmond, kurtuluş ve intikam planları ile kendini geleceğine adayacak, adeta hayata yeniden tutunacaktır. İntikam duygusu ile dolan Edmond'un geleceği artık Monte Cristo Kontu olarak devam etmek zorundadır.

Doğrusu, öyle yerler var ki, insanın okurken boğazı düğümleniyor, nefes almakta zorlanıyor. Duygular o kadar saf bir şekilde tasfir edilmiş olmalı ki okuyanını kendi hayal dünyası içerisine bir anda çekiveriyor ve bu konuda hiç de zorlanmıyor bu kitap. Bu olağanüstü eseri değerlendirmek mümkün değil. Yalnızca alın ve okuyun! Okutun!